کوپلیمر چیست؟ انواع کوپلیمر ها کدامند؟

تعریف کوپلیمر:

همانطور که در بخش دسته بندی انواع پلیمر گفته شد، کوپلیمر، پلیمری است که از 2 نوع مونومر یا بیشتر ساخته شده است. به فرایندی که در آن کوپلیمر تشکیل می شود نیز کوپلیمریزاسیون گویند. کوپلیمر به منظور اصلاح بعضی خواص یک پلاستیک خاص صورت می گیرد و درمقابل هموپلیمر قرار دارد که تنها از یک نوع مونومر تشکیل شده است. در شکل زیر تفاوت همو پلیمر و کوپلیمر را مشاهده می کنید.

انواع کوپلیمر ها:

کوپلیمرها بر اساس ساختارشان تقسیم بندی می شوند و به دو شکل خطی و شاخه ای موجود هستند. مهم ترین انواع کوپلیمر های خطی، تناوبی، دسته ای، رندوم و پیوندی می باشند.

کوپلیمر دسته ای block:

زمانی که واحد های تکرار شونده بیش از یک نوع هموپلیمر توسط پیوندهای کوالانسی به هم متصل شوند، تشکیل یک کوپلیمر دسته ای یا بلاک را می دهند.  ساختار این نوع کوپلیمر ها را در زیر مشاهده می کنید. مهمترین کوپلیمر دسته ای ABS می باشد. اخیراً استفاده از روش‌های پلیمریزاسیون کاتیونی زنده و پلیمریزاسیون رادیکالی زنده برای تهیه کوپلیمرهای دسته‌ای توسعه‌ یافته است. کوپلیمرهای دسته‌ای ازنظر تجاری بسیار حائز اهمیت هستند. این دسته از پلیمرها در سیستم‌های دارورسانی، الاستومرهای ترموپلاستیک، چسب‌های هات ملت حساس به فشار، و اخیراً درزمینهٔ نانو کاربرد دارند.

کوپلیمر رندوم Random:

اگر مونومرها در ساختار زنجیره های پلیمری به صورت رندوم و بدون ترتیب خاصی قرار بگیرند، تشکیل کوپلیمر رندوم را می دهند. این پلیمرها اکثرا توسط روش رادیکال آزاد تولید می شوند. مهمترین مثال آن استایرن بوتادین رابر SBR می باشد.

کوپلیمر تناوبی Alternative:

وقتی مونومرهای تشکیل دهنده زنجیر پلیمر به صورت یک در میان تکرار شوند تشکیل کوپلیمر تناوبی را می دهند. نایلون 66 مثالی برای این نوع کوپلیمر هاست.

برخلاف کوپلیمرهای قبلی که همه خطی بوده اند، کوپلیمرهای شاخه ای دارای شاخه هایی از مونومرها هستند. مهمترین انواع آن ستاره ای، پیوندی و شانه ای می باشد که تصاویر آن ها را در شکل زیر مشاهده می کنید:

کوپلیمر ستاره ای Star:

کوپلیمر پیوندی شاخه ای: